Een te hoog cholesterol.

Na een bezoek aan de huisarts blijkt dat je een te hoog cholesterol (hypercholesterolemie) hebt of dreigt te krijgen. Wat kun je hieraan doen en, veel beter nog; hoe kun je een te hoog cholesterolgehalte voorkomen?
 

Cholesterol

Hoewel je wellicht weet dat een te hoog cholesterol niet goed is, wist je misschien nog niet dat cholesterol ook nuttig is voor het lichaam. Cholesterol is een onmisbaar stofje voor de lichaamscellen en hormonen; je hebt het nodig om te kunnen leven. Cholesterol wordt pas ongezond als er teveel van in  je bloed aanwezig is. Cholesterol stapelt zich namelijk op in de bloedvaten, waardoor die vernauwen. Dit kan leiden tot onvoldoende bloedtoevoer naar de organen; met als mogelijk gevolg een hartinfarct, beroerte of andere vaatziekten.
 

Goed en slecht

Er bestaan twee soorten cholesterol: HDL en LDL. Het HDL is het goede cholesterol, LDL wordt het  slechte cholesterol genoemd. Het LDL-cholesterol stapelt op in de bloedvaten en/of zorgt voor kleine beschadigingen. Het goede HDL-cholesterol zorgt er juist voor dat het LDL-cholesterol wordt afgevoerd.
 

Blijf onder de vier en vijf!

Zorg dat het totaalcholesterol (LDL + HDL) onder de 5 mmol/liter blijft. Daarnaast is het belangrijk dat de cholesterol ratio onder de 4 blijft. De cholesterol ratio is het totaal cholesterol gedeeld door het HDL cholesterol. Deze ratio blijkt een belangrijkere indicator te zijn voor de risico’s die een te hoog cholesterol met zich mee brengt.
 

Cholesterol en leefstijl

Cholesterol wordt voor het grootste gedeelte aangemaakt in de lever. Door middel van een gezonde leefstijl kun je het cholesterol positief beïnvloeden. Medicatie bij een te hoog cholesterol is lang niet altijd nodig als je jouw leefstijl verbetert! Een gezonde leefstijl houdt in dat je een gezond gewicht hebt, gezond eet, voldoende beweegt en niet rookt.
 

• Gezond gewicht: het risico op een te hoog cholesterol is al veel lager bij een gezond gewicht; een paar kilo’s eraf heeft al een gunstig effect!
• Gezond eten: cholesterol in voeding wordt via de darmen opgenomen in het bloed en naar de lever gebracht, maar daarnaast kan het cholesterol ook beïnvloed worden door andere voedingsstoffen. Zo zorgen verzadigde  (verkeerde) vetten en transvetten voor een stijging van het slechte LDL-cholesterol. Verzadigde vetten zitten vooral in dierlijke producten als volle melkproducten, worstsoorten en vette vlees(waren). Transvetten zitten met name in de lekkere extra’s zoals koek, gebak, chocolade, chips, zoutjes en andere snacks. Voedingsvezels en onverzadigde (oké) vetten zorgen juist voor een daling van het slechte LDL-cholesterol. Voedingsvezels zitten in volkoren graanproducten, fruit en groente. Denk bij onverzadigde vetten aan plantaardige olie, noten, avocado en vis. Vis bevat echter ook weer DHA (een omega 3 vetzuur wat het LDL doet stijgen), het is daarom belangrijk vis met mate te nemen.
• Voldoende lichaamsbeweging: lichaamsbeweging zorgt voor een verlaging van het LDL-cholesterol, doordat het HDL-cholesterol verhoogt wordt; de verhoging van het HDL-cholesterol is een voordeel dat de meeste medicatie niet eens heeft! Dagelijks een half uur matig intensief bewegen is voldoende.
• Niet roken: roken zorgt voor vernauwing en beschadigingen van de bloedvaten, waardoor het LDL-cholesterol zich beter kan hechten aan de wand. Daarnaast verlaagt roken de hoeveelheid HDL-cholesterol, waardoor het LDL-cholesterol niet voldoende afgevoerd kan worden.

Voedingsadviezen bij een te hoog cholesterol

• Kies voor magere of halfvolle melkproducten in plaats van volle melkproducten.
• Matig je kaas- en worstinname vanwege de verzadigde vetten. Kies eventueel voor magere vleeswaren (licht gezouten rookvlees, kipfilet, ham, filét americain, rosbief).
  Kies bij voorkeur voor beleg als avocado met paprikareepjes, humus met spinazie, hüttenkäse met radijs, bosui en peper, baba ganoush met rucola en tomaat, 100% pinda-pindakaas en plakjes aardbei.
• Beperk lekkere extra’s zoals koek, gebak, chocolade, chips, zoutjes en andere snacks tot maximaal twee keer in de week.
• Kies voor volkoren graanproducten; volkoren brood, volkoren pasta, zilvervliesrijst.
• Eet voldoende groente (250 gram) en fruit (2 stuks).
• Gebruik vaker peulvruchten bij het eten; kikkererwten, kidneybonen, bruine, witte en zwarte bonen, kapucijners, limabonen, linzen, kievitsbonen en sojabonen.
• Gebruik plantaardige olie om in te bereiden.
• Neem dagelijks een klein handje noten (naturel; ongezouten, niet geroosterd of gebrand).
• Neem 1-2 keer per week vis en gebruik geen visolie capsules.
• Voeg zaden en pitten toe aan je yoghurt, of kies voor volkoren brood met zaden en pitten.
• Drink geen ongefilterde koffie.

Hoe kan een diëtist je helpen bij een verhoogd cholesterol (hypercholesterolemie)?

De diëtist helpt je bij het verlagen van je cholesterolwaarden, door je te leren wat de juiste productkeuzes zijn. Samen wordt er een gezond en haalbaar dagmenu opgesteld.