Hoe herken je een eetstoornis?
Blogs
Hoe herken je een eetstoornis?
Gepubliceerd op: 18-04-2017 11:02
Door: Naomi Hoekstra
Veel mensen zijn gericht op hun gezondheid, hun eetpatroon en uiterlijk. Daarom is het verschil tussen een normale interesse in gezonde voeding en verstoord eetgedrag niet altijd makkelijk te zien. In deze blog leg ik de verschillen uit tussen normale interesse en verstoord gedrag waardoor je een eetstoornis beter kan herkennen.
'Doe gewoon normaal!'
Vaak wordt gedacht dat een eetstoornis opgelost kan worden door “gewoon weer normaal te gaan eten”. Maar zo simpel is het niet. Bij iemand met een eetstoornis betekent het (niet) eten veel meer:
- Door zo weinig mogelijk te eten krijgt iemand het gevoel de baas te zijn over de situatie;
- Door te veel te eten worden pijnlijke emoties tijdelijk verdoofd;
- Compensatiegedrag wordt ingezet om het negatieve gevoel over zichzelf kwijt te raken.
Oorzaken eetstoornis
Een eetstoornis heeft vooral te maken met er willen zijn, maar er niet (altijd) durven zijn. Met hoge eisen stellen aan jezelf, maar te weinig zelfvertrouwen en eigenwaarden hebben. Met niet zeggen wat je denkt, maar misschien ook niet eens weten wat je voelt. Het heeft te maken met gevoelens als angst, onzekerheid en schaamte. En vaak ook met eenzaamheid en de behoefte aan controle. Je zou dus misschien wel kunnen zeggen dat het stukje over eten puur een uiting is van wat er zich in het hoofd allemaal afspeelt.
Signalen die kunnen wijzen op een eetstoornis
Een eetstoornis is zoals gezegd niet altijd eenvoudig te herkennen. Ik leg hieronder de signalen uit die kunnen duiden op verstoord eetgedrag.
Veranderingen in het gewicht
Bij een eetstoornis denkt je al gauw aan ondergewicht. Het is echter niet altijd zo dat iemand met een eetstoornis afvalt. Door eetbuien kan iemand met boulimia of een eetbuistoornis (binge eating disorder) juist gaan schommelen of aankomen in gewicht. Alle vormen van gewichtsveranderingen kunnen wijzen op een eetstoornis en daarom kan gewichtsverandering ook niet als een op zichzelf staand signaal worden gezien.
Veranderd eetgedrag
Iemand met een eetstoornis is vaak obsessief bezig met eten en heeft regeltjes en rituelen rondom het eten. Vaak legt iemand zichzelf restricties op en ontstaat er een schuldgevoel wanneer diegene zich daar niet aan kan houden. Bij sommigen lokken de restricties zelfs eetbuien uit. Er heerst vaak spanning rondom eten en daarom is er vaak de voorkeur om alleen te eten. Gedrag(sveranderingen) om alert op te zijn:
- Alleen eten;
- Stiekem eten;
- Minder eten;
- Maaltijden overslaan;
- Eten weggooien;
- Tellen van calorieën;
- Bepaalde producten vermijden;
- Lekker en veel (en snel) eten;
- Eten fijnsnijden en/of rangschikken op het bord;
- Heel traag eten en/of spelen met eten;
- Nep-eten (kauwen, maar niet doorslikken);
- Eetlust onderdrukken (extreem veel water drinken, kauwgom kauwen of telkens spoelen met mondwater).
Verstoord lichaamsbeeld
Vaak heeft iemand de overtuiging dat slank zijn gelukkig maakt en wordt er een onrealistisch laag ideaal gewicht nagestreefd. Wees waakzaam wanneer:
- iemand zich dagelijks of meerdere malen per dag weegt;
- iemand continu aangeeft zichzelf te dik of lelijk te vinden
- er de angst is om aan te komen;
- het uiterlijk een grote invloed heeft op het zelfbeeld;
- het gevoel van eigenwaarde wordt gehaald uit het gewicht;
- de stemming (ernstig) wordt beïnvloed door het gewicht;
- er schaamte is over het eigen lichaam;
- er schaamte is over het eigen eetgedrag;
- lichamelijk contact wordt vermeden.
Sociaal isolement
Merk je dat iemand die altijd heel sociaal is geweest zich steeds meer gaat terug trekken? Dan kan het zijn dat diegene een probleem heeft. Iemand met een eetstoornis zit erg met zichzelf in de knoei en heeft daardoor vaak geen zin in contact. Daarnaast wil de eetstoornis niet ontdekt worden; dit maakt het moeilijk voor iemand met een eetstoornis om samen met anderen te eten of uit eten te gaan.
Compensatiegedrag
Met compensatiegedrag wordt bedoeld dat als hetgeen wordt gegeten wordt moet worden gecompenseert, met als doel het lichaamsgewicht onder controle houden
- periodes van voedselbeperking;
- overmatig -en dwangmatig- bewegen;
- zelfopgewekt braken;
- misbruik van laxeermiddelen, klysma’s, eetlustremmers, afslankproducten, plaspillen, sigaretten en drugs.